Op 21.04.2023 werd het hersteldecreet GAS5 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Dit hersteldecreet zorgt voor een aantal noodzakelijke aanpassingen aan het huidig regelgevend kader betreffende de gemeentelijke administratieve geldboeten voor de beperkte snelheidsovertredingen.
Een groot euvel is en blijft het geval waarbij de snelheidsovertreding begaan wordt met een voertuig waarvan de bestuurder niet de eigenaar blijkt te zijn en/of de bestuurder niet geïdentificeerd werd. Daarom wordt voorgesteld om in de bijzondere politieverordening een eigen regeling van kentekenaansprakelijkheid op te nemen.
Aan de gemeenteraad wordt voorgesteld de wijzigingen aan de bijzondere politieverordening van 20.01.2022 betreffende de beperkte snelheidsovertredingen goed te keuren.
HERSTELDECREET GAS 5
Op 21.04.2023 werd het hersteldecreet gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Dit hersteldecreet zorgt voor een aantal noodzakelijke aanpassingen aan het huidig regelgevend kader betreffende de gemeentelijke administratieve geldboeten voor de beperkte snelheidsovertredingen.
TEN EERSTE wordt tegemoet gekomen aan de problematiek van het originele proces-verbaal. Oorspronkelijk voorzag het GAS5 decreet dat het originele proces-verbaal moest worden overgemaakt aan de overtreder, waardoor het originele proces-verbaal niet langer in het bezit was van de sanctionerend ambtenaar, hetgeen zou kunnen leiden tot juridische problemen bij een eventuele beroepsprocedure. Door een aanpassing via het hersteldecreet volstaat het voortaan om een afschrift van het proces-verbaal te bezorgen aan de overtreder.
Aan de gemeenteraad wordt voorgesteld om in artikel 4 en 5 'het proces-verbaal' te vervangen door 'een afschrift van het proces-verbaal'.
TEN TWEEDE biedt het hersteldecreet een oplossing voor de vertalingen van dossiers van buitenlandse overtreders. Het is niet meer noodzakelijk om alle documenten te vertalen. Het volstaat om de buitenlandse overtreder een informatiebrief te sturen die voldoen aan de richtlijn 2015/413/EU van het Europees Parlement en de raad van 11 maart 2015 ter facilitering van de grensoverschrijdende uitwisseling van informatie.
Aan de gemeenteraad wordt voorgesteld om in artikel 5 een paragraaf toe te voegen: 'Als de overtreder geen woonplaats of vaste verblijfplaats in België heeft, mag het afschrift van het proces-verbaal vervangen worden door de informatiebrief, vermeld in artikel 5 van richtlijn 2015/413/EU van het Europees Parlement en de raad van 11 maart 2015 ter facilitering van de grensoverschrijdende uitwisseling van informatie.'
TENSLOTTE wordt de termijn die de sanctionerend ambtenaar heeft om verweerschriften te beantwoorden opgetrokken van dertig dagen naar negentig dagen. Indien deze termijn overschreden is, worden de verweermiddelen geacht aanvaard te zijn.
Aan de gemeenteraad wordt voorgesteld om in artikel 6 en 7 'dertig dagen' te vervangen door 'negentig dagen'.
PROBLEMATIEK VAN HET ONTBREKEN VAN EEN KENTEKENAANSPRAKELIJKHEID
Een groot euvel is en blijft het geval waarbij de snelheidsovertreding begaan wordt met een voertuig waarvan de bestuurder niet de eigenaar blijkt te zijn en/of de bestuurder niet geïdentificeerd werd. Dit probleem duikt op bij voertuigen die eigendom zijn van zowel natuurlijke als rechtspersonen. De oorzaak is een lacune in de decreetgeving die een daadkrachtige oplossing in deze gevallen in de weg staat en aldus resulteert in straffeloosheid.
Zeker wanneer de sanctionerende ambtenaar geconfronteerd wordt met een voertuig ingeschreven op naam van een rechtspersoon, dient de sanctionerende ambtenaar de naam van de effectieve bestuurder te achterhalen en kan hiervoor enkel rekenen op de bereidwilligheid van de bestuurder van de rechtspersoon om de nodige informatie over te maken. Wanneer deze dit nalaat of weigert, kan op vandaag niks ondernomen worden.
In het kader van de strafrechtelijke vervolging zijn er echter wel specifieke regels die ervoor zorgen dat de werkelijke overtreder wordt geïdentificeerd en beboet. Voor natuurlijke personen staat dit gestipuleerd in artikel 67bis en voor rechtspersonen in artikel 67ter. Hoewel de GAS 5-regeling ook werd ondergebracht in de wet wegverkeer (wet 16 maart 1968 betreffende de politie op het wegverkeer) in artikel 29quater, ontbreekt voor deze bepaling een soortgelijke regeling.
Artikel 67bis voorziet dat in die gevallen waar de kentekenplaat ingeschreven is op naam van een natuurlijke persoon, de snelheidsovertreding werd begaan door deze natuurlijke persoon. Dit is een weerlegbaar vermoeden. Is de eigenaar van de kentekenplaat niet de bestuurder op moment van de feiten, kan deze natuurlijke persoon het vermoeden weerleggen door de onmiskenbare bestuurder kenbaar te maken.
Aangezien rechtspersonen in het strafrecht geen (snelheids)overtredingen kunnen begaan, voorziet artikel 67ter in een andere regeling. Zij voorziet namelijk in een verplichting om de identiteit van de onmiskenbare bestuurder op het ogenblik van de feiten mee te delen of, indien zij deze niet kennen, de identiteit van de persoon die verantwoordelijk is voor het voertuig. Wordt hier geen gevolg aan gegeven, stelt de bestuurder van de rechtspersoon (en de rechtspersoon zelf) zich bloot aan (hoge) geldboetes en gevangenisstraffen, zoals opgenomen in artikel 29ter.
Hoewel de GAS 5-regeling ook voorziet dat snelheidsovertreding kunnen worden begaan door rechtspersonen (artikel 29quater, § 2, 5°), werd er geen bepaling opgenomen die voorschrijft wat de sanctionerende ambtenaar kan ondernemen bij het niet kenbaar maken van de onmiskenbare bestuurder.
Daarnaast is de sanctionerende ambtenaar ook niet bevoegd om een (strafrechtelijke) overtreding (nl. het niet meedelen van de onmiskenbare bestuurder) vast te stellen, aangezien artikel 6, §3 van de GAS-wet voorschrijft dat een sanctionerende ambtenaar niet gelijktijdig een overtreding kan vaststellen en beoordelen.
Ook het recente hersteldecreet (decreet van 31 maart 2023 over diverse bepalingen over het gemeenschappelijk vervoer, de weginfrastructuur en het wegenbeleid, en de waterinfrastructuur en het waterbeleid, in het bijzonder artikel 2) biedt evenwel geen oplossing voor de problematiek van het ontbreken van een kentekenaansprakelijkheid voor deze snelheidsovertredingen. Derhalve is de kentekenaansprakelijkheid niet automatisch in alle steden met GAS5 van kracht, maar is het ook niet verboden deze wel op gemeentelijke vlak in het gemeentelijk reglement in te schrijven indien de gemeente dit wenst. Dit komt ook overeen met de redenering in de voorbereidende werken van de Vlaamse regering om de gemeentes met het GAS5-decreet meer autonomie en verantwoordelijkheid in hun beleidskeuzes inzake snelheidshandhaving te geven.
Om die redenen wordt voorgesteld om in de bijzondere politieverordening een eigen regeling van kentekenaansprakelijkheid in te voeren, geïnspireerd op artikel 67bis van de wet op het wegverkeer en zowel op natuurlijke als rechtspersonen van toepassing is.
Het opnemen van deze gemeentelijke kentekenaansprakelijkheidsregeling in de bijzondere politieverordening heeft tot doel de lacune in de regelgeving en haar gevolg voor de boeteketen te verhelpen.
Bevoegdheid gemeenteraad tot het aannemen van een eigen kentekenaansprakelijkheid
Gelet op artikel 119 van de nieuwe gemeentewet heeft de gemeenteraad de bevoegdheid om de gemeentelijke reglementen en gemeentelijke politieverordeningen vast te stellen.
Deze reglementen kunnen, onverminderd de federale wetgeving in verband met de bevoegdheid van de gemeenteraad om politieverordeningen vast te stellen, o.m. betrekking hebben op het gemeentelijk beleid, de gemeentelijke belastingen en retributies, en op het inwendige bestuur van de gemeente. Deze kunnen zowel straf- als administratieve sancties voorzien in geval van overtreding van de verordeningen of reglementen (artikel 2, §1 van de wet 24 juni 2013 en artikel 40, §3 decreet lokaal bestuur).
Gelet op artikel 119, eerste en tweede lid en artikel 130 bis nieuwe gemeentewet, mogen gemeentereglementen en verordeningen, door middel van de hiërarchie der rechtsnormen, niet in strijd zijn met de wetten, de decreten, de ordonnanties, de reglementen en besluiten van de Staat, de gewesten, de gemeenschappen, de gemeenschapscommissies, de provincieraad en de deputatie.
Een lagere norm mag de hogere norm wel aanvullen, zolang deze in overeenstemming blijft met de inhoud van de hogere.
Daarnaast, geeft artikel 135, §2 van de nieuwe gemeentewet een algemene bevoegdheid aan de gemeente dat samen te vatten valt als de taak tot het voorzien in een goede politie, met name zindelijkheid, gezondheid, veiligheid en de rust op de openbare wegen en plaatsen en in openbare gebouwen. Meer bepaald stipuleert artikel 135, §2, 7°: “Het nemen van de nodige maatregelen, inclusief politieverordeningen, voor het tegengaan van alle vormen van openbare overlast.”
Aan de bijzondere politieverordening van 20 januari 2022 betreffende de beperkte snelheidsovertredingen wordt een artikel 3 bis toegevoegd.
“Artikel 3 bis
Wanneer de bestuurder bij de vaststelling van de snelheidsovertreding niet geïdentificeerd werd, wordt vermoed dat deze is begaan door de houder van de kentekenplaat van het motorvoertuig waarmee de overtreding werd begaan.
Wanneer de snelheidsovertreding werd begaan met een motorvoertuig ingeschreven op naam van een rechtspersoon die de gebruikelijke bestuurder in de Kruispuntbank Voertuigen heeft laten registreren, wordt de gebruikelijke bestuurder gelijkgesteld met de houder van de kentekenplaat.
Dit betreft een weerlegbaar vermoeden, dat de houder van de kentekenplaat, kan weerleggen door met elk middel van recht te bewijzen dat hij niet de bestuurder was op het ogenblik van de feiten. In dat geval is hij ertoe gehouden om de identiteit van de onmiskenbare bestuurder kenbaar te maken binnen 15 dagen na de kennisgeving van de overtreding, behalve wanneer hij diefstal, fraude of overmacht kan bewijzen.”
Aan de gemeenteraad wordt voorgesteld de wijzigingen aan de bijzondere politieverordening van 20 januari 2022 betreffende de beperkte snelheidsovertredingen goed te keuren.
Artikel 1
De gemeenteraad gaat akkoord met de aanpassing van de gemeenteraadsbeslissing van 20.01.2022 'Bijzondere politieverordening betreffende de gemeentelijke administratieve geldboetes voor beperkte snelheidsovertredingen'.
"Bijzondere politieverordening betreffende de gemeentelijke administratieve geldboetes voor beperkte snelheidsovertredingen"
Hoofdstuk 1. Toepassingsgebied
Artikel 1
Het overschrijden van de toegelaten maximumsnelheid op plaatsen gelegen op het grondgebied van de stad Aarschot wordt gesanctioneerd met een gemeentelijke administratieve geldboete indien cumulatief voldaan is aan volgende voorwaarden:
Hoofdstuk 2. De gemeentelijke administratieve geldboete
Artikel 2
De bedragen van de administratieve geldboetes voor de snelheidsovertredingen zoals omschreven in artikel 1 van deze verordening, zijn gelijk aan de bedragen vastgelegd door de Vlaamse Regering in artikel 2, 2° van het koninklijk besluit van 19 april 2014 betreffende de inning en de consignatie van een som bij de vaststelling van overtredingen inzake het wegverkeer.
Hoofdstuk 3. De administratieve procedure
Afdeling 1. Vaststelling
Artikel 3
De vaststelling van de snelheidsovertredingen zoals omschreven in artikel 1 van deze verordening gebeurt door de bevoegde personen vermeld in artikel 3 van het Koninklijk besluit 1 december 1975 houdende algemeen reglement op de politie van het wegverkeer en van het gebruik van de openbare weg.
Artikel 3 bis
Wanneer de bestuurder bij de vaststelling van de snelheidsovertreding niet geïdentificeerd werd, wordt vermoed dat deze is begaan door de houder van de kentekenplaat van het motorvoertuig waarmee de overtreding werd begaan.
Wanneer de snelheidsovertreding werd begaan met een motorvoertuig ingeschreven op naam van een rechtspersoon die de gebruikelijke bestuurder in de Kruispuntbank Voertuigen heeft laten registreren, wordt de gebruikelijke bestuurder gelijkgesteld met de houder van de kentekenplaat.
Dit betreft een weerlegbaar vermoeden, dat de houder van de kentekenplaat, kan weerleggen door met elk middel van recht te bewijzen dat hij niet de bestuurder was op het ogenblik van de feiten. In dat geval is hij ertoe gehouden om de identiteit van de onmiskenbare bestuurder kenbaar te maken binnen 15 dagen na de kennisgeving van de overtreding, behalve wanneer hij diefstal, fraude of overmacht kan bewijzen.
Artikel 4
Een afschrift van het proces-verbaal van de overtreding wordt binnen veertien dagen nadat de overtreding is vastgesteld bezorgd aan de sanctionerend ambtenaar, vermeld in artikel 6 van de wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties.
Afdeling 2. Procedure voor de sanctionerend ambtenaar
Artikel 5
Binnen veertien dagen na de dag waarop de sanctionerend ambtenaar het afschrift van het proces-verbaal heeft ontvangen, bezorgt hij een afschrift daarvan, samen met de vermelding van het bedrag van de administratieve geldboete per gewone brief aan de overtreder.De overtreder betaalt de administratieve geldboete binnen dertig dagen na de kennisgeving ervan, tenzij hij binnen diezelfde termijn zijn schriftelijke verweermiddelen bezorgt aan de sanctionerend ambtenaar. De betaling van de administratieve geldboete en het bezorgen van de schriftelijke verweermiddelen gebeuren overeenkomstig de wijze die in het betalingsverzoek is bepaald.
Artikel 6
Als de sanctionerend ambtenaar de schriftelijke verweermiddelen onontvankelijk of ongegrond verklaart, brengt hij de overtreder daarvan op de hoogte binnen negentig dagen na de dag waarop hij de verweermiddelen van de overtreder heeft ontvangen, met de vermelding van de administratieve geldboete die moet worden betaald. In dat geval wordt de administratieve geldboete betaald binnen dertig dagen na de kennisgeving van de beslissing van de sanctionerend ambtenaar op de wijze die in het betalingsverzoek is bepaald.
Artikel 7
Als de sanctionerend ambtenaar binnen negentig dagen na de dag waarop hij de schriftelijke verweermiddelen van de overtreder heeft ontvangen, de verweermiddelen van de overtreder niet onontvankelijk of ongegrond verklaart, worden die verweermiddelen geacht aanvaard te zijn.
Artikel 8
De beslissing om een administratieve geldboete op te leggen, heeft uitvoerbare kracht als ze definitief geworden is.
De voormelde beslissing is definitief op een van de volgende tijdstippen:
Artikel 9
Wanneer de sanctionerend ambtenaar tijdens de procedure vaststelt dat de voorwaarden om een administratieve geldboete op te leggen, zoals vermeld in artikel 1 van deze verordening, niet vervuld zijn, brengt hij de vaststeller van de overtreding daarvan op de hoogte zodat de strafrechtelijke procedure kan worden gevolgd.
Afdeling 3. Beroep bij de politierechtbank
Artikel 10
Tegen een beslissing waarbij een administratieve geldboete wordt opgelegd kan degene aan wie de boete is opgelegd binnen een maand na de kennisgeving van de beslissing volgens de burgerlijke procedure beroep aantekenen bij de politierechtbank.
De politierechtbank oordeelt over de wettelijkheid en de proportionaliteit van de opgelegde administratieve geldboete. Hij kan de opgelegde administratieve geldboete bevestigen of herzien. De beslissing van de politierechtbank is niet vatbaar voor hoger beroep.
Artikel 2
De gemeenteraad geeft opdracht om de aangepaste bijzondere politieverordening bekend te maken op de webtoepassing van de stad.