De stedenbouwkundige verordening ondergrondse sorteerstraten verplicht om bij nieuwe woningbouwprojecten vanaf 25 woongelegenheden in Aarschot sorteerstraten te installeren. Dit systeem moet het afvalbeheer efficiënter maken en overlast door het stallen van hogere aantallen aan afvalrecipiënten verminderen.
De stad Aarschot heeft de regie over de afvalinzameling in beheersoverdracht gegeven aan EcoWerf. Projectontwikkelaars of bouwheren dienen de investeringskosten volgens een verdeelsleutel te dragen voor de aanleg en overdracht van de sorteerstraten aan de gemeente. De sorteerstraat dient bereikbaar en toegankelijk te wezen voor zowel bewoners als ophaalwagens, en binnen 150 meter wandelafstand van de woonentiteiten te liggen.
Afwijkingen en verminderingen van de financiële last zijn mogelijk indien een project uitzonderlijke inspanningen levert die positief bijdragen aan de stad. De verordening wordt opgenomen in de toetsingscriteria voor omgevingsvergunningen. Binnen de projecten die binnen het toetsingkader vallen, draagt de afvalbeheerder een adviserende rol. De adviezen van EcoWerf zijn niet bindend.
Gelet op:
Overwegende dat in de stadskern van Aarschot en landelijke centra de laatste jaren veel nieuwbouwappartementen werden bijgebouwd, waaronder meergezinswoningen met aanzienlijke aantallen aan woonentiteiten, en er derhalve in de toekomst een verdere verdichting verwacht wordt, dient de wijze van aanbieden van afval door particulieren in functie van de huis-aan-huisinzameling herbekeken en geanticipeerd. Er dient tegemoet gekomen aan de noden tot een meer eenvoudige en performante wijze tot het aanbieden van afvalstoffen, alsook het uithalen van deze afvalstoffenfracties door de IHM (Inzamelaar-Handelaar-Makelaar). Om hieraan tegemoet te komen, kan gewerkt worden met ondergrondse sorteerstraten om huishoudelijk afval en/of vergelijkbaar bedrijfsafval, gft, pmd en papier en karton in te zamelen;
Overwegende dat in aanloop tot de implementatie van ondergrondse sorteerstraten, voor de inzameling van huishoudelijke afvalstromen, de afvalintercommunale EcoWerf een ontwerp van een stedenbouwkundige verordening opgesteld heeft die gemeenten, indien gewenst, kunnen aannemen. Doel van deze verordening is bij projectontwikkeling vanaf een bepaalde omvang de ondergrondse sorteerstraten verplicht op te leggen. Vanwege de voordelen die ondergrondse sorteerstraten hebben voor de afvalinzameling in dichtbevolkte omgevingen wordt voorgesteld om de op maat van de stad Aarschot aangepaste stedenbouwkundige verordening, zoals toegevoegd in bijlage, in te voeren;
Overwegende dat de voorliggende stedenbouwkundige verordening werd afgestemd op de specifieke noden en vereisten die neerliggen binnen het grondgebied van de stad Aarschot. Het ontwerp van een stedenbouwkundige verordening sorteerstraten volgt uit de noden bij grootschaligere ontwikkelingen tot de organisatie van de afvalinzameling. De werking van deze verordening werd reeds in andere gemeenten beproefd (o.m. Begijnendijk, Hoegaarden, Halle, …). De stedenbouwkundige verordening is van toepassing bij ontwikkelingen van meer dan 25 entiteiten, en vraagt wanneer men deze wenst toe te passen op een omgevingsdossier, steeds een advies van de afvalintercommunale EcoWerf;
Overwegende de adviesvraag (ref. SCRSV24037) aan het Departement Omgeving, team Omgevingseffecten - Milieueffectrapportage, op datum van 27.09.2024 houdende de mer-plicht tot de stedenbouwkundige verordening sorteerstraten, met in bijlage gevoegd de mer-screeningnota;
Overwegende de adviesvragen aan (1) het Departement Omgeving (ref. GOPA-23332), (2) de provincie Vlaams-Brabant, ruimtelijke planning, en (3) het Departement Mobiliteit en Openbare Werken, op datum van 02.10.2024, houdende de mer-plicht en de stedenbouwkundige verordening sorteerstraten: Er werden geen adviezen verleend door het Departement Omgeving en het Departement Mobiliteit en Openbare Werken. Het advies van de provincie Vlaams-Brabant, ruimtelijke planning, op datum van 29.10.2024, als volgt: "Aangezien het planningsinitiatief de wijziging beoogt van het juridisch kader inzake ruimtelijke ordening voor beperkte gebieden op lokaal niveau, zonder aanzienlijke milieueffecten, valt het plan, ons inziens, niet onder de plan-MER-plicht. Een inhoudelijke beoordeling van het planningsinitiatief maakt onderwerp uit van het latere besluitvormingsproces zoals beschreven in de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening.";
Overwegende dat de adviesperiode van 30 dagen startte op datum van 25.09.2024, in toepassing van artikel 2.3.2§2, 2de lid van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening VCRO, houdende de stedenbouwkundige verordening ondergrondse sorteerstraten - SVO_24001_233_00001_00001:
Overwegende dat het ontwerp van een stedenbouwkundige verordening sorteerstraten voorgelegd werd aan de Gecoro in zitting op 30.09.2024. Het advies van de Gecoro als volgt:
Overwegende dat de adviezen van de afvalbeheerder EcoWerf, binnen het kader van de voorliggende stedenbouwkundige verordening, als niet bindend dienen te worden beschouwd. Er dient rekening te worden gehouden met het feit dat EcoWerf de uitvoerder is van het stedelijk afvalbeleid, en middels beheersoverdracht, het ophalen van de bij sorteerstraat georganiseerde ingezamelde fracties, een uitvoering in house opdracht betreft, waarbij de stad een vertegenwoordiging draagt onder vorm van afvaardiging in EcoWerf. De stad Aarschot is dan ook een volwaardige vennoot binnen EcoWerf;
Overwegende dat de voormelde suggesties inhoudelijk niets veranderen aan het principe van de stedenbouwkundige verordening sorteerstraten;
Overwegende dat er een openbaar onderzoek ingesteld werd conform de VCRO. In het Staatsblad van 06.02.2025 werd door de gemeente Aarschot gepubliceerd dat het ontwerp van de stedenbouwkundige verordening voor ondergrondse sorteerstraten in openbaar onderzoek ligt van 10.02.2025 tot en met 11.03.2025. De nodige aankondiging van het openbaar onderzoek werd voorzien middels de website van de stad Aarschot via volgende: www.aarschot.be/stedenbouwkundige-verordeningen, en werd aangekondigd in het huis-aan-huis bedeelde dagblad Passe Partout van 06.02.2025;
Overwegende dat er gedurende de looptijd van het openbare onderzoek geen verdere bezwaren en/of opmerkingen, noch verdere suggesties ingediend werden;
Overwegende dat het om voormelde redenen opportuun lijkt om de goedkeuring te willen hechten aan de voorliggende stedenbouwkundige verordening houdende de ondergrondse sorteerstraten;
Artikel 1
De gemeenteraad keurt de onderstaande stedenbouwkundige verordening goed:
Gemeentelijke Stedenbouwkundige Verordening 'Ondergrondse sorteerstraten'
(toepassing van Titel II, hoofdstuk III van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening).
DEEL 1 Algemene bepalingen
Doelstelling
Het aanbieden van het afval voor de huis-aan-huisinzameling op locaties met dichte bewoning zorgt voor hinder door het groot aantal containers en zakken die samen aangeboden worden. Woningbouwprojecten met een binnengebied laten het vaak niet toe dat er toegang is voor zwaar verkeer (ophaalwagen). Om hieraan tegemoet te komen zal gewerkt worden met een ondergrondse sorteerstraat om huishoudelijk afval en/of vergelijkbaar bedrijfsafval, gft, pmd en papier en karton in te zamelen. De ondergrondse containers voor huisvuil, gft, pmd en papier en karton zijn verplicht voor de inwoners die hiervoor werden aangeduid. Een afstemming wordt verzorgd met het gemeentelijke politiereglement.
Huishoudelijke afvalstoffen deze ontstaan op het grondgebied van een lokaal bestuur vallen wettelijk gezien onder de zorgplicht van het lokaal bestuur. Deze bevoegdheid impliceert dat niemand zonder toestemming van de gemeente huishoudelijke afvalstoffen mag inzamelen van zodra de gemeente het beheer van het huishoudelijk afval voldoende sluitend heeft vastgelegd in een gemeentelijk reglement. De lokale besturen kunnen deze bevoegdheid middels beheersoverdracht overdragen aan een intergemeentelijk samenwerkingsverband. Concreet betekent dit dat in al deze gevallen de gemeenten de inzamelwijze van het huishoudelijk afval daadwerkelijk nog altijd vastleggen in een gemeentelijk reglement, maar dat de praktische uitvoering van die beslissingen volledig binnen de schoot ligt van het intergemeentelijk samenwerkingsverband waartoe ze behoren. Het intergemeentelijk samenwerkingsverband treedt in dit geval op als afvalbeheerder.
De afvalbeheerder bezorgt aan het lokaal bestuur de cijfers van de ingezamelde huishoudelijke en met huishoudelijke afvalstoffen vergelijkbare bedrijfsafvalstoffen ter rapportering aan OVAM. De ondergrondse sorteerstraat levert voorts nog een aantal andere voordelen op: het is een oplossing op maat van het type bebouwing, afval van meerdere gezinnen wordt met één lediging opgehaald, de burger kan zelf kiezen wanneer hij zich van zijn afval ontdoet (geen geurhinder), geen vuilniszakken meer in het straatbeeld, …
De stedenbouwkundige last die aan de bouwheer met deze verordening wordt opgelegd is tweeledig:
Begrippen en definities
| Afvalbeheerder |
De aangewezen rechtspersoon die de zorgplicht inzake de huishoudelijke afvalstoffen van de gemeente vervult. |
| Assistentiewoningbouw-project |
Een of meer gebouwen die functioneel een geheel vormen en waar, onder welke benaming ook, aan gebruikers van 65 jaar of ouder die er zelfstandig verblijven in individuele aangepaste wooneenheden, huisvesting en ouderenzorg waarop zij facultatief een beroep kunnen doen wordt gegeven. |
| Groepswoningbouw-project |
Het gemeenschappelijk oprichten van meerdere gebouwen bestemd voor bewoning, die één samenhangend geheel vormen. |
| Herbouwen |
Een constructie volledig afbreken, of méér dan veertig procent van de buitenmuren van een constructie afbreken, en binnen het bestaande bouwvolume van de geheel of gedeeltelijk afgebroken constructie een nieuwe constructie bouwen. |
| Meergezinswoningbouw-project |
Een gebouw waarin meer dan één woning wordt onder gebracht. Een gebouw met één hoofdwooneenheid en één ondergeschikte wooneenheid, in het kader van het zorgwonen, wordt voor toepassing van deze stedenbouwkundige verordening niet gezien als een meergezinswoning. |
| Ondergrondse afvalcontainer |
Een ondergrondse afvalcontainer is een container waar afval in gedeponeerd wordt en die zich onder het maaiveld bevindt, alleen de inwerpzuil is bovengronds en zichtbaar. Dit is een systeem waar de bewoners zelf het huishoudelijk afval selectief naar toe brengen. |
| Openbare weg |
Elke weg die voor het openbaar verkeer te lande openstaat, ook als de bedding ervan een private eigendom is. |
| Vrachtwagen of ophaalwagen |
Gemotoriseerd voertuig dienstig voor de ophaling van centraal selectief ingezameld huishoudelijk afval. |
| Ondergrondse sorteerstraat |
Een systeem van meerdere ondergrondse afvalcontainers voorzien van hun respectievelijke inwerpzuilen of inwerpunits, die naast elkaar staan en bedoeld zijn om verschillende soorten huishoudelijk afval en met huishoudelijke afvalstoffen vergelijkbare bedrijfsafvalstoffen gescheiden in te zamelen. |
| Ophaalwagen |
Een gemotoriseerd voertuig dat dienst doet voor de ophaling van centraal, selectief ingezameld huishoudelijk afval. |
DEEL 2 Verordening ondergrondse sorteerstraten
Artikel 1
De verordening is van toepassing voor het volledige grondgebied van de stad Aarschot.
Toelichting:
Deze verordening is van toepassing voor het ganse grondgebied van de gemeente. De verordening zal een onderdeel uitmaken van het toetsingskader bij de behandeling van aanvragen van omgevingsvergunningen voor stedenbouwkundige handelingen of het verkavelen van gronden binnen het grondgebied van de gemeente, zonder afbreuk te doen aan de beoordelingsmarge van de vergunningverlenende overheid m.b.t. de toetsing aan de goede ruimtelijke ordening zoals bedoeld in art. 4.3.1 van de VCRO.
Artikel 2
Bij de volgende stedenbouwkundige handelingen moet een ondergrondse sorteerstraat voorzien worden:
Toelichting:
De plaatsing van een ondergrondse sorteerstraat heeft als doel een efficiënte en duurzame inzameling van gesorteerd huishoudelijk afval bij woonprojecten met een zekere omvang te voorzien. De ondergrondse sorteerstraat zorgt voor een centrale en snelle ophaling van gesorteerd huishoudelijk afval. Het heeft bovendien als voordeel dat in of aan de woningen/bouwprojecten die worden gekoppeld aan de sorteerstraat geen afzonderlijke afvalbergplaatsen moeten worden voorzien, hetgeen ruimtebesparend is. Vanaf 25 woongelegenheden is in een rendabele en efficiënte exploitatie verzekerd. In voorkomend geval is voorafgaandelijk overleg met de gemeente en/of de afvalbeheerder aangewezen. De vergunningverlenende overheid kan beperkte afwijkingen toestaan op grond van art. 4.4.1 VCRO.
Artikel 3
§1. De ondergrondse sorteerstraat dient te voldoen aan de specificaties van de afvalbeheerder welke werd aangeduid voor het inzamelen van de huishoudelijke afvalstoffen waaronder het ledigen van de ondergrondse sorteerstraten. Elke ondergrondse sorteerstraat heeft een voldoende opslagcapaciteit, die minstens afgestemd is op het aantal woonentiteiten waarbij deze ondergrondse sorteerstraat of sorteerstraten worden voorzien.
§2. De ondergrondse sorteerstraat dient voor een vrachtwagen bereikbaar en steeds toegankelijk te zijn vanop een bestaande of een in het kader van het bouw- en/of verkavelingsproject project nieuw te creëren openbare of private weg.
§3. De ondergrondse sorteerstraat is voor alle toekomstige aangesloten bewoners te voet vlot bereikbaar.
Toelichting:
Om tot een haalbare werking van de sorteerstraten in de gemeente te kunnen komen, wordt gestreefd naar uniformisering. Hierbij dienen de technische specificaties van de door het lokaal bestuur aangewezen afvalbeheerder gevolgd te worden. De afvalbeheerder kan ook mee bepalen welke verschillende afvalfracties afzonderlijk dienen ingezameld te worden. Het is hierbij aangewezen dat in het kader van een aanvraag tot omgevingsvergunning niet-bindend technisch advies gevraagd wordt aan de aangeduide afvalbeheerder. Om een vlotte werking van het systeem toe te laten moet de ondergrondse sorteerstraat zowel goed en vlot bereikbaar en toegankelijk te zijn door de aangesloten bewoners als voor de vrachtwagen die zal instaan voor het ledigen van het systeem. De toegangsweg en de plaatsaanduiding van de ondergrondse sorteerstraat dient in overleg met de afvalbeheerder afgestemd te worden. In de marge wordt opgemerkt dat de bepalingen m.b.t. toegankelijkheid zoals opgenomen in de Vlaamse stedenbouwkundige verordening toegankelijkheid onverkort van toepassing blijft.
De technische informatie onder de bijlage 1 maakt integraal deel uit van deze verordening.
Artikel 4
§1. Indien er nieuwe openbare wegenis wordt voorzien, dan wordt de ondergrondse sorteerstraat optimaal afgestemd op het ontwerp van het openbaar domein.
§2. De ondergrondse sorteerstraat wordt in het project zodanig gepositioneerd dat de loopafstand van elke nieuwe kavel of woning tot aan de sorteerstraat maximaal 150 meter bedraagt.
§3. Het voorzien van een ondergrondse sorteerstraat is facultatief wanneer de maximale loopafstand van elke nieuwe kavel of woning tot aan de sorteerstraat niet kan beperkt worden tot 150 meter.
Toelichting:
Onder meer in functie van een gewenste sociale controle in de omgeving van de sorteerstraat, wordt het ondergronds systeem bij voorkeur niet achterin weggestopt in een resthoekje van het bouwproject, maar wel geïntegreerd in nieuw aan te leggen openbaar domein, of geplaatst in aansluiting op bestaand openbaar domein. Een optimale, kwalitatieve en esthetisch verantwoorde aanleg van de omgeving zal een centrale inplanting ruimtelijk aanvaardbaar moeten maken. Om een efficiënt en een door de bewoners aanvaardbaar gebruik van de sorteerstraat toe te kunnen laten, dient de afstand tussen de aangesloten woningen en de sorteerstraat beperkt te blijven. Een loopafstand van 150 meter wordt hierbij als een absoluut maximum gezien. Wanneer de 150 meter overschreden wordt heeft men omwille van de uitgestrektheid van het project de keuze om al dan niet te voorzien in een sorteerstraat. Indien het volgens de afvalbeheerder rendabel en efficiënt kan georganiseerd worden is het wenselijk dat 2 of meer sorteerstraten voorzien worden.
Artikel 5
§1. Indien bij het project geen nieuwe wegen worden aangelegd en het tracé van bestaande gemeentewegen niet moet worden gewijzigd of verbreed, moet uiterlijk 60 dagen na de aanvang van de vergunde werken het deel van het perceel waarop de ondergrondse sorteerstraat moet worden opgericht kosteloos worden overgedragen aan de gemeente.
§2. Indien bij het project wel nieuwe wegen worden aangelegd of het tracé van bestaande gemeentewegen wel moet worden gewijzigd of verbreed, dan wordt gelijktijdig met de eigendomsoverdracht van het nieuwe of aangepaste wegenistracé het deel van het perceel waarop de ondergrondse sorteerstraat moet worden opgericht kosteloos overgedragen aan de gemeente.
Toelichting:
Om onderhoud en exploitatie van de ondergrondse sorteerstraat mogelijk te kunnen maken, dient het systeem (inclusief het terrein waarop het systeem geplaatst is) te worden overgedragen aan de gemeente. De eventuele kosten die aan deze overdracht verbonden zijn, worden gedragen door de bouwheer of verkavelaar. De overdracht vindt plaats alvorens het nieuwe woonproject in gebruik wordt genomen.
Artikel 6
§1. De kostprijs voor de ondergrondse sorteerstraat stemt overeen met het bedrag nodig voor de plaatsing en inwerkingstelling van de ondergrondse sorteerstraat zoals opgegeven door de afvalbeheerder.
§2. De kostprijs wordt verdeeld tussen de afvalbeheerder en de bouwheer.
§3. Vergunningsaanvragen mogen niet op kunstmatige wijze worden opgesplitst of gefaseerd om onder de drempels als onder artikel 2 opgenomen, te blijven. Indien binnen een termijn van 5 jaar na het afleveren een omgevingsvergunning opnieuw een aanvraag voor een omgevingsvergunning wordt ingediend deze betrekking heeft op hetzelfde of een aanpalend perceel ten opzichte van de vorige omgevingsvergunning, wordt rekening gehouden met het totaal aantal woonentiteiten die via de vorige omgevingsvergunning en de nieuwe omgevingsvergunning werden vergund, om te bepalen of een financiële last moet worden opgelegd naar aanleiding van de aflevering van de nieuwe omgevingsvergunning, en in voorkomend geval de begroting van de financiële last.
Toelichting:
De kostprijs wordt gedragen door twee partijen nl. de erkende afvalbeheerder en de bouwheer die ook een gemeente kan zijn. Dit betekent dat de facturatie van leverancier middels twee stromen verloopt. De kostprijs die geldt is het tarief opgenomen in de offerte die de bouwheer aan de afvalbeheerder heeft gevraagd Deze kosten zijn afhankelijk van een openbare aanbesteding en de toekenning van subsidies door OVAM of andere subsidiërende instanties.
Artikel 7
§1. Er kunnen bijzondere redenen weerhouden worden die een vermindering op de te betalen financiële last kunnen rechtvaardigen. Het handelt zich hier over projecten waarbij er bijzondere redenen zijn die een afwijking kunnen rechtvaardigen, dit met inachtneming van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en in het bijzonder het gelijkheidsbeginsel. Dit houdt in dat de bouwheer in het project reeds belangrijke en uitzonderlijke inspanningen levert om een project te realiseren dat positieve gevolgen heeft voor de stad of de gemeenschap, die zich in normale gevallen niet manifesteren zodat de combinatie daarvan met een financiële stedenbouwkundige last een onevenredig zware last zou meebrengen voor de aanvrager in vergelijking met de voordelen die deze haalt uit het aangevraagde project. In elk geval dient de bouwheer steeds en minstens te onderbouwen op welke wijze hij een oplossing op maat voorziet voor het voorliggende project: In concreto dient te worden aangetoond en gemotiveerd dat de afvalstructuur en modaliteiten tot inzameling en ophaling afstemmen op de door de afvalbeheerder voorgezette instrumenten. Primordiaal dient door de bouwheer te worden aangetoond dat de doelstellingen als hoger in de onderliggende verordening bepaald, worden behaald. Een afwijking dient steeds door de afvalbeheerder als gunstig geadviseerd te worden.
§2. Wanneer een bouwheer een beroep wenst te doen op een volledige of gedeeltelijke vermindering van de te betalen financiële last, wordt dit gemotiveerd in de omgevingsvergunningsaanvraag. In deze motivering verduidelijkt de aanvrager op afdoende wijze welke bijzondere redenen een volledige of gedeeltelijke vermindering verantwoorden.
§3. De bevoegde overheid beoordeelt autonoom en rekening houdend met de motivatienota of de aanvraag in aanmerking komt voor een volledige of gedeeltelijke vermindering van de te betalen financiële last. De beslissing daarover wordt gemotiveerd in de beslissing over de omgevingsvergunningsaanvraag.